ليکوال : حاجي امين باوري
حاجي امين باوري
په بلجيم کي د ښاغلي سر محقق بختاني خدمتګار د غونډي پرانستونکې وينا
دغونډي درنو ګډونوالو ، خوېندو ورڼو ښه راغلاست !
په بلجيم کي د افغان فرهنګي بهير او په هلند کي د سلام فرهنګي ټولني په استازيتوب تاسو ټولو ته ښه راغلاست وايم او دا پرتمينه غونډه چي زموږ د هېواد د نامتو ليکوال او مشر څيړونکي سرمحقق بختاني خدمتګار صاحيب د علمي ، فرهنګي او سياسي خدمتونو په اړه او وياړ جوړه سوېده ، ستاسو په ګډون لا پرتمينه سوه .
پريکړه سوې چي په غونډه کي اړيني خبري واوورول سي ، زه هم د پيل خبري را لنډوم او د سرمحقق بختاني صاحيب څخه هيله کوم چي د ټاکل سوي ميز خواته تشريف راوړي او ستاسو ګډونوالو په وړاندي مخامخ ځای خپل کړي .
سرمحقق بختاني خدمتګار
زموږ په دې غونډه کي د هېواديو شمير وتلي څيړونکي او ليکوالان تشريف لري چي زموږ د دې غونډي ارزښت يې لا زيات کړېدۍ . په دې لړ کي په ځانګړې توګه د هېواد د نامتو څيړونکۍ او زړه ور سياستپوه ښاغلۍ رفيع صاحيب حضور هم فيض او برکت ګڼو او ښه راغلاست ورته وايو .
زموږ دا غونډه درې برخي لري ، په پيل کي د غونډي لپاره رارسېدلي پيغامونه او د يو شمير څيړونکو مقالي او ليکني اورول کيږي ، په دوهمه برخه کي به د هېواد يو شمير وتلي شاعران خپل شعرونه او نوي ادبي پنځوني را ډالۍ کړي اوزموږ د دې غونډي په دريمه يا ورستۍ برخه کي زموږ د هېواد پيژندل شوي هنر مند ښاغلي حاجي رحماني صاحيب سره صوفيانه او رندانه سندريز ماښام سته چي د غونډي ياد به همېشنۍ کي .
د علمي برخي د پيل په توګه د سر محقق بختاني خدمتګار د يو شمير ليکنو د پيژندني په اړه څو لنډي خبري ستاسو خدمت ته اورول غواړم .
استاد بختانۍ په پښتو او دري ژبو زيات شمير کتابونه ، رسالې او مقالې ليکلي دي ، چي شمير يې تر يوسل عنوانو زيات دۍ . په دې اثارو کي ، علمي - څيړنيزي ليکني ، ادبي او هنري پنځوني او د نورو ژبو څخه پښتو ته ژباړل شوي اثار سته ، چي د هره اړخه زموږ د اولس او هېواد لپاره غوره او ارزښتمن دي . په دې برخه کي د بيلګي په توګه د يو شمير هغو نامتو اثارو نومونه يادوم چي په چاپي بڼه خپاره سويدي :
الف - د علمي او څيړنيزو خپاره سو يو ليکنو څو بيلګي :
١- شعر او ادب : دا د پښتو د معاصر شعر او ادب تيوريکي څيړنه ده چي په ١٣٣٣ لمريز کال خپور سو .
٢ – پښتانه د علامه اقبال په نظر کي : په دې رساله کي د پښتنو درندوالۍ د علامه اقبال له نظره ياد سوۍ او په ١٣٣٥ لمريز کال خپره سوېده .
٣ - پښتني خويونه : دا هغه څيړنيز اثردۍ چي د پښتنو د ځانګړو دودونو اوعادتونو بيان پکښي راغلۍ دۍ . دا رساله په ١٣٣٥ لمريز کال خپره سول .
٤ – د يونس خيبري ديوان : استاد بختاني د دې اثر علمي سمون وکړ اوارزښتمنه سريزه يې پر وليکل چي په ١٣٥٦ لمريز کال خپره سوېده .
٥ – پښتانه شعرا څلورم ټوک : دا د پښتنو شاعرانو ببلو ګرافي ده چي په ١٣٥٧ لمريز کال خپور سو .
او په دې ډول په لسګونو نور څيړنيز اثار
د استاد بختاني د ادبي پنځونوپه لړ کي د خپاره سويو شعري ټولګو او ادبي نثرونوڅو بيلګي :
١ – د زړه راز : د شعرونو لومړۍ ټولګه چي په ١٣٣٣ لمريز کال خپره سوه .
٢- خوږې ترخې : دا اثر دپښتونثري ادب يوه پانګه ده چي په ١٣٣٦ لمريز کال خپور سو .
٣ – راز : د استاد دوهمه شعري ټولګه ده چي په ١٣٤٢ لمريز کال خپره سوه .
٤ – پښتو لنډي کيسې : د پښتو د لنډو کيسو دا ټولګه په ١٣٤٧ لمريز کال خپره سوه .
٥ - ابری بهاری : په دري ژبه کي د شعرونو ټولګه ده چي په ١٣٥١ لمريز کال خپره سول .
او په دې تر تيب په لسګونو نو ري پنځوني او تخليقات
د استاد بختاني د لسګونو ژباړل سويو اثار څخه يوازي د څو بيلګو يادونه کوو .
١ - مصائب الدٌخان : دا اثر د دوخانياتو او په ځانګړې توګه د تنباکو د زيانونو په باب ليکل سوۍ او له عربي ژبي څخه پښتو ته ژباړل سوۍ دۍ .
٢ – د افغانستان سفر : دا په روسي ژبه کي يو نظم وو چي پښتو ته هم په نظم ژباړل سوۍ دۍ چي ١٣٥٧ لمريز کال خپور سو .
٣ – په اسلام کي د ښځو حقوق : د اثر المحمدي په عربي ليکلۍ او پښتو ته تر ژباړي وروسته په ١٣٢٧ لمريز کال خپور سوه .
٤ – علمي ازمايښتونه په ساده وسايلو : يوه ساينسي درسي رساله وه چي له دري څخه پښتو ته په ١٣٤١ لمريز کال ژباړل سوې او خپره سوېده .
٥ – څورب او خوار : دا د روسي نامتو ليکوال انتون چيخوف د کيسو ټولګه ده چي پښتو ته وژباړل سوه او په ١٣٥٩ لمريز کال خپره سوه .
او په دې ډول په لسګو نور
لنډه دا چي د سر محقق عبدالله بختاني خدمتګار د ليکل سويو اثارو شميره تر يوسل او دريو سر ليکونو زياتيږي چي له دې جملې ٦٧ عنوانه کتابونه چاپ او خپاره سوي او تر ٣٥ زيات نور يې لا د چاپ انتطار باسي . په بلجيم کي افغان فرهنکي بهير او اړوندان يې هيله من دي چي د بختاني صاحيب دا ناچاپه اثار ژر چاپ سي . دا کار به له يوې خوا زموږ علمي او کلتوري اړتيا ليري کړي او له بل پلوه به داسي هڅونکۍ ګام وي چي دبختاني صاحيب په قلم به د نويو اثارو او ليکونو لار پرانېزي .
ستاسو د پاملرني مننه
په غونډه کي د ګډونوالو دوه انځورونه
د دې غونډي بشپړ راپور په دې تړاو کي لوستلای شۍ :
http://larawbar.com/Loy_Afghanistan/
بلجيم :له سرمحقق بختاني خدمتګار سره يو ماښام
