ملايانو د ØÚ©ÙˆÙ…ت اخري کارنامه
ليکنه د: سليم صاÙÙŠØŒ ورÚپاڼه مشرق اردو، Ù¾Ûښور
ژباړه د: Ù…ØÙ…د اسماعÛÙ„ (mohammadismailafghan@yahoo.com)
اقتدار Ú‰ÛØ± ظالم شى دى. ÚšÙ‡ ÚšÙ‡ انسانان هم په Ø¯Û Ø¨Ù„Ù‡ واړوي. Ú©Ù‡ اقتدار ته له Ø±Ø³ÛØ¯Ùˆ وروسته هم Ú…ÙˆÚ© بدل نشي نو بيا هغه انسان نه Ø¨Ù„Ú©Û Ø³ØªØ± انسان دى. د بÛÙ„Ú«Û Ù¾Ù‡ توګه به اکرم خان دراني ØµÛØ¨ ياد Ú©Ú“Ùˆ. اقتدار ته له Ø±Ø³ÛØ¯Ùˆ ÙˆÚ“Ø§Ù†Ø¯Û Ù‡ØºÙ‡ زمونږ په Ú…ÛØ± يو عام انسان Ùˆ. د خپل Ø´Ø±Ø§ÙØª او Ø¯ÙˆØ³ØªÛ Ù¾Ù‡ وجه ÙŠÛ Ø¯ سياستمدارانو په ډله Ú©Û ÚØ§Ù†Ú«Ú“Ù‰ مقام درلوده. ما هم خپل دوست ګڼلو خو Ú†Û Ø¯ پښتونخوا ايالت مشر وزير شو او ږيره ÙŠÛ Ù¾Ø±Ûښودله نو نه يواÚÛ Ø¯Ø§ Ú†Û Ú…ÛØ±Ù‡ ÙŠÛ Ø¨Ø¯Ù„Ù‡ شوه Ø¨Ù„Ú©Û Ø®ÙˆÙ‰ خواص ÙŠÛ Ù‡Ù… بدل شول. اوس هغه د اکرم خان دراني په ÚØ§Ù‰ وزير اعلى اکرم خان دراني شو. په ÙˆÚ“Ùˆ ÙˆÚ“Ùˆ خبرو به Ø®ÙÙ‡ Ú©ÛØ¯Ù‡ او زمونږ په ÙˆÚ“Ùˆ ÙˆÚ“Ùˆ غلطيو به ÙŠÛ ØºÙ¼Û ØºÙ¼Û Ø³Ø²Ø§Ú«Ø§Ù†Û Ø±Ø§Ú©ÙˆÙ„Û.
دا په پښتونخوا Ú©Û Ø¯ ملايانو (Ù…ØªØØ¯Ù‡ مجلس عمل) د ØÚ©ÙˆÙ…ت د لومړنيو شپو ورÚÙˆ خبره ده. د شريعت د Ù†Ø§ÙØ°ÙˆÙ„Ùˆ شورى د شريعت او ØØ³Ø¨Ù‡ په نامه نوى قانون د تصويب لپاره تيار Ú©Ú“Ù‰ Ùˆ او وزيراعلى اکرم خان دراني په يوه خبري غونډه Ú©Û Ø®Ù„Ú©Ùˆ ته ورپÛژندلو. د جماعت اسلامي د هغه وخت د ايالتي امير پروÙÛØ³ÙˆØ± Ù…ØÙ…د ابراهيم او د هغه وخت د دويم وزير سراج الØÙ‚ په Ù…ÙˆØ¬ÙˆØ¯Ú«Û Ú©Û Ø¯ØºÛ Ø®Ø¨Ø±ÙŠ ØºÙˆÙ†Ú‰Û ØªÙ‡ وزيراعلى په خپله ÙˆÛنا Ú©Û Ø§Ø¹Ù„Ø§Ù† ÙˆÚ©Ú“ Ú†Û Ù¾Ù‡ Ú…Ùˆ ورÚÙˆ Ú©Û Ø¨Ù‡ په پښتونخوا Ú©Û Ø¯ شريعت قانون Ù†Ø§ÙØ° شي. په Ø¯Û Ø®Ø¨Ø±Ù‡ ما په Ú‰ÛØ± ادب او Ø§ØØªØ±Ø§Ù… سره ورته وويل Ú†Û Ù¾Ù‡ شريعت Ú©Û Ø¨Ø§ÙŠØ¯ د ØÚ©Ù…ران ژوند د هغه د عامو رعايوو په Ú…ÛØ± وي. ÚÚ©Ù‡ Ú†Û Ø¯ شريعت د راتلو سره عمر بن عبدالعزيز Ø®Ù¾Ù„Û Ø´Ø®ØµÙŠ Ø§Ø³Ø§Ù†ØªÙŠØ§ÙˆÛ Ù‡Ù… له لاسه ÙˆØ±Ú©Ú“Û ÙˆÛ. نو اوس Ú†Û ØªØ§Ø³Û Ø¯Ù„ØªÙ‡ شريعت راولئ زما پوښتنه داده Ú†Û Ø§ÙŠØ§ ØªØ§Ø³Û (وزيراعلى) د سبا نه دغه عاليشانه دولتي ÙˆØ¯Ø§Ù†Û (وزيراعلى هاوس) پرÛږدئ او خپل عام کور ته به ÚØ¦ØŸ
زما په Ø¯Û Ù¾ÙˆÚšØªÙ†Ù‡ وزيراعلى Ø®ÙÙ‡ شو او دا Ø®Ùګان تر Ø¯Û ØØ¯Ù‡ لاړ Ú†Û Ø²Ù…Ø§ پر ضد ÙŠÛ Ù‡Ø± هغه اقدام ÙˆÚ©Ú“ کوم Ú†Û Ø¯ يو ژورنالست پر ضد د وزيراعلى په وس Ú©Û Ùˆ.
د وزيراعلى له Ø¬ÙˆÚ“ÛØ¯Ùˆ وروسته Ù…ØÙ…د اکرم خان دراني لومړنى کار دا ÙˆÚ©Ú“ Ú†Û Ø¨Ø³ÙˆÙ†Ùˆ Ú©Û ÙŠÛ Ù¾Ù‡ Ù…ÙˆØ³ÙŠÙ‚Û Ø¨Ù†Ø¯ÛØ² ولګاوه. ما ÙŠÛ Ø¯Ø¯Û Ø§Ù‚Ø¯Ø§Ù… سره اختلا٠لاره. Ø¯Ø§Ø³Û Ù†Ù‡ ده Ú†Û Ú«ÙˆÙ†Ø¯Û Ø²Ù‡ په بسونو Ú©Û Ø¯ Ø¨Û Ú‰Ø¨Ù‡ او Ø¨Û Ø®ÙˆÙ†Ø¯Ù‡ Ù…ÙˆØ³ÙŠÙ‚Û Ø¯ Ø§ÙˆØ±ÛØ¯Ù„Ùˆ پلوي يم. Ø§Ø®ØªÙ„Ø§Ù Ù…Û Ù¾Ù‡ Ø¯Û Ù„Ø§Ø±Ù‡ Ú†Û Ø¯Ø§ Ù‡Ø³Û Ø¯ ÚØ§Ù† ÚšÙˆØ¯Ù†Û Ø§Ù‚Ø¯Ø§Ù…Ø§Øª وه. هغه وخت زه ورغلم او ورته Ù…Û ÙˆÙˆÙŠÙ„ Ú†Û ØªØ§Ø³Û Ø¨Ø§ÙŠØ¯ په سيمه Ú©Û Ø¯ امنيت او ثبات، روزګار، تعليم او روغتيا لپاره کارونه او اقدامات وکړئ خو هغه او سراج الØÙ‚ په Ú…ÛØ± ملګرو ÙŠÛ Ø¯ دغه ډول کارونو په ÚØ§Ù‰ د ÚØ§Ù† ÚšÙˆØ¯Ù†Û Ú©Ø§Ø±ÙˆÙ†Ù‡ ضروري Ú«Ú¼Ù„. نو همدغه لاره وه Ú†Û Ø¯ دوى د ØÚ©ÙˆÙ…ت دويم مهم کار د سÛنماګانو د تختو څخه د ÚšÚÙˆ عکسونه Ù„Ø±Û Ú©ÙˆÙ„ وه. ØØ§Ù„ دا Ú†Û Ø¯ سÛنماګانو دننه هماغه Ú…Ù‡ Ú©ÛØ¯Ù„ کوم Ú†Û Ø¯Ù„ØªÙ‡ زه نشم بيانولى. خو تماشه داده Ú†Û Ù¾Ù‡ اخري وخت Ú©Û Ø¯ ملايانو ØÚ©ÙˆÙ…ت په سÛنماګانو دومره مهربان شو Ú†Û Ø¯ جماعت اسلامي ايالتي وزير ÙØ¶Ù„ رباني اډوکÛÙ¼ د خپل وزارت اخري ÙØ±Ù…ان د سÛنماګانو څخه د ØªÙØ±ÙŠØÙŠ Ù¼Ûکس د ختمولو صادر Ú©Ú“.
ما دا Ùکر کاوه Ú†Û Ù¾Ù‡ پښتونخوا Ú©Û Ù¾Ù‡ سÛنماګانو د ØªÙØ±ÙŠØÙŠ Ù¼Ûکس ختمول به د ملايانو د ØÚ©ÙˆÙ…ت اخري اقدام وي خو زما يو ملګري رپورټر زما دا خبره غلطه ثابته Ú©Ú“Ù‡ او ماته ÙŠÛ ÙˆÙˆÙŠÙ„ Ú†Û Ø§Ø®Ø±ÙŠ ÙØ±Ù…ان دغه نه Ø¨Ù„Ú©Û Ù„Ø¯Û ÙˆØ±ÙˆØ³ØªÙ‡ يو بل ÙØ±Ù…ان هم صادر شوى دى Ú†Û Ù¾Ú©Û ÙˆØ²ÙŠØ±Ø§Ø¹Ù„Ù‰ د ÚØ§Ù† لپاره د يو Ø´Ù…ÛØ± امتيازاتو او اسانتياو منظوري ÙˆØ±Ú©Ú“Û Ø¯Ù‡. نو Ø±Ø§ÚØ¦ Ú†Û Ø¯Ø¯Û Ø§Ø®Ø±ÙŠ ÙØ±Ù…ان جزييات درته ÙˆÚ“Ø§Ù†Ø¯Û Ú©Ú“Ù….
دا خبر د اکتوبر Ù¢Ù Ù Ù§ په څليرويشتمه Ù†Ûټه د ورÚÙ¾Ø§Ú¼Û "مشرق" په لومړني مخ خپور شوى دى. خبر Ú©Û Ø±Ø§ØºÙ„ÙŠ Ú†Û Ø¯ پښتونخوا پخواني وزيراعلى Ù…ØÙ…د اکرم خان دراني د ولايتي شورى (صوبائي اسمبلي) د تØÙ„يل کولو د Ù…Ø´ÙˆØ±Û Ù†Ù‡ ÙˆÚ“Ø§Ù†Ø¯Û Ø¯ خپل ÚØ§Ù† لپاره د يو Ø´Ù…ÛØ± امتيازاتو ÙØ±Ù…ان صادر Ú©Ú“ Ú†Û Ù„Ù‡ Ù…Ø®Û Ø¨Ù‡ ÙŠÛ Ø¯ پښتونخوا ټولو پخوانيو اعلى وزيرانو ته هم دغه ګټه رسÛÚ–ÙŠ. د اکتوبر په دويمه Ù†Ûټه د وزيراعلى په لارښودنه د پښتونخوا د مشر سکرتر (Chief Secretary) لخوا په جاري شوي ØÚ©Ù… لمبر E&A (AD) 869-2007 Ú©Û Ø±Ø§ØºÙ„ÙŠ Ú†Û Ù¼ÙˆÙ„ پخواني اعلى وزيران دوه ميله قانوني او يو ميل ØºÛØ±Ù‚انوني وسله د ÚØ§Ù† سره ساتلى شي. Ø¯Ø¯Û ØªØ±Ú…Ù†Ú« به دوى د ايالت ټول دولتي Ù…Ûلمستونونه او په پښتونخوا او اسلام اباد Ú©Û Ø¯ وزيراعلى Ø¯ÙØªØ±ÙˆÙ†Ù‡ په خلاص مټ او ويړيا استعمالولى شي. کله Ú†Û Ø¯ØºÙˆ ÚØ§ÙŠÙˆÙ†Ùˆ ته ÚÙŠ نو دوى ته به اجازه وي Ú†Û Ø¯Ø¯ØºÙˆ Ø¯ÙØªØ±ÙˆÙ†Ùˆ عمله هم تر درÛÙˆ ورÚÙˆ استعمال Ú©Ú“ÙŠ. همداراز د اسلام اباد او Ù¾Ûښور په هوايي ډګرونو به د دوى د وړلو راوړلو انتظام هم ØÚ©ÙˆÙ…ت کوي. Ø¯Ø¯Û Ø³Ø±Ù‡ سره به د ايالت پوليس هر پخواني وزيراعلى ته يو ساتونکى، يو موټرچلوونکى او يو Ø§ÙØ³Ø± د سکتر په توګه تر مرګه Ù¾ÙˆØ±Û ÙˆØ±Ú©ÙˆÙŠ.
د خبر له Ù…Ø®Û Ø¯Ø§ ÙØ±Ù…ان Ø¯Ø¯Û Ù„Ù¾Ø§Ø±Ù‡ Ú†Û Ù¾Ù‡ سمدستي توګه پلي شي د پښتونخوا ايالت ټولو اداري سکرترانو، پوليس Ø§ÙØ³Ø±Ø§Ù†ÙˆØŒ مستوÙيانو (Account Generals)ØŒ د پروټوکول Ø§ÙØ³Ø±Ø§Ù†Ùˆ او د وزيراعلى هاوس سمبالووونکو ته Ù„ÛÚ–Ù„ شوى دى. او نورو پخوانيو اعلى وزيرانو ته په Ø¯Û Ø§Ú“Ù‡ خطونه Ù„ÛÚ–Ù„ شوي دي.
نو دا د هغو "Ø¯Ø±ÙˆÛØ´Ø§Ù†Ùˆ"ØŒ "Ùقيرانو" او "مولاناګانو" د ØÚ©ÙˆÙ…ت د سالار اخري ÙØ±Ù…ان Ùˆ Ú†Û Ø¯ وزارت٠اعلى د Ø´Ø§Ù†Ø¯Ø§Ø±Û ÙˆØ¯Ø§Ù†Û Ú…Ø®Ù‡ په وتلو وتلو Ú©Û ÙŠÛ Ø¯ ÚØ§Ù† لپاره صادر Ú©Ú“. دا د هغو خلکو د ØÚ©ÙˆÙ…ت اخري کارنامه ده Ú†Û ÙˆÙŠÙ„ به ÙŠÛ Ø¯ والي (ګورنر) او وزيراعلى د Ø¯ÙØªØ±ÙˆÙ†Ùˆ نه به د ÚšÚÙˆ پوهنتونونه جوړوي. Ú†Û ÙˆÙŠÙ„ به ÙŠÛ Ú©Ù‡ اقتدار ته ÙˆØ±Ø³ÛØ¯Ù„ دولتي Ù…ÙˆÙ¼Ø±Û Ø¨Ù‡ نه استعمالوي. Ú†Û ÙˆÙŠÙ„ به ÙŠÛ Ø¯ خلکو د ستونÚÙˆ د ØÙ„ کولو لپاره به په ØÚ©ÙˆÙ…تي Ø¯ÙØªØ±ÙˆÙ†Ùˆ Ú©Û Ù†Ù‡ Ø¨Ù„Ú©Û Ø¬ÙˆÙ…Ø§ØªÙˆÙ†Ùˆ Ú©Û Ú©Ûني. Ú†Û Ø¯ ووټ د غوښتلو په وخت به ÙŠÛ Ø®Ù„Ú©Ùˆ د Ø®Ù„ÙØ§Ø¡ راشدينو Ù‚ØµÛ Ù¾Ù‡ Ø¯Ø§Ø³Û Ø§ØØ³Ø§Ø³Ø§ØªÙŠ Ø§Ù†Ø¯Ø§Ø² Ú©Û Ú©ÙˆÙ„Û Ú†Û Ù¼ÙˆÙ„Ùˆ خلکو به ورسره Ú˜Ú“Ù„. Ú†Û Ø¯ ووټو اخستلو په وخت به ÙŠÛ Ù‚Ø±Ø§Ù† شري٠په دواړو لاسو Ú©Û Ù†ÙŠÙˆÙ„Ù‰ Ùˆ. Ú†Û Ù¾Ø±ÙˆÙ† ÙŠÛ Ù‡Ù… د اسلام دعوه کوله او نن هم په خورا سپين Ø³ØªØ±Ú«Û Ø§Ùˆ Ø¨Û Ø´Ø±Ù…Û Ù‡Ù…Ø¯Ø§ دعوه کوي. Ú†Û Ø¯ پښتونخوا د معصومو خلکو په سترګو Ú©Û Ø¯ ايرو اچولو لپاره ÙŠÛ Ø¯ شريعت ډرامه جوړه Ú©Ú“Û ÙˆÙ‡ او د ØØ³Ø¨Ù‡ بل په نوم ÙŠÛ Ø®Ù„Ú© دوکه کول.