هنر او د هنر ډولونه

په ټوليزه توګه هنر پر دو لويو برخو ويشي . چي يوبرخي ته يې د  ((خپلواک هنر )) او بلي ته يې د (( ښکلۍ هنر ))  نومونه ورکړيدي  .خپلواک هنر د هر اړخيزو اسانتيا ولپاره کارول کيږي ، ګرامر ، بيان ، استدلال ( منطق او رياضي) او داسي نور ي پوهي چي انسان ته د چاپيريال ، طبيعي علومو او ټولنيزو علومو د پوهاوې سره مرستندوۍ ګرځي ، د خپلواک هنر په لړۍ کي شميرل کيږي . خو ښکلۍ هنر د ټولنيز شتون  ځانګړې پوهنه ده چي په ښکلا پيژندنه کي يې د پوهيدو جوګه کيدلای شو .

 داسي بريښي چي د ښکلو هنرونو اصطلاح به لومړۍ د فرانسوي ژبي    (  Bea,arts    ) څخه را پيل شوې وي . د دې کليمي مانا هغه ټول هنرونه چي ښکلا پکښي وي ، په خپل لمن کي رانغاړي ، په دې اړه د فرانسې د ښکلا پوهني اکاډمي خپل ټول پام د پژۍ ( مجسمه ) جوړولو ، رسامۍ او نقاشيو برخو ته ورګرځوي ، په داسي حال کي چي د  ښکلو هنرونو په لړۍ کي خيالات ، رمزونه ، د ليدلو او اوريدلو ښکلائېز او سمبوليک ژبني جوړښتونه هم ور ګډ دي . په دې ترتيب  ښکلائېز هنر يوازي پر پژۍ جوړولو او رساميو او نقاشيو نه شي را لنډيدلای .د يوشمير پوهانو له نظره هنر پنځه ټاکونکي څانګي لري چي هغو ته يې د ليدونکي هنرونه ، ادبيات ، موسقي ، اتڼ( رقص )  او تمثيل  سر ليکونه ورکړيدي .

 ليدونکي هنر ټولي  هغه هنر ي برخي په برکي نيسي چي د  ګرافيکي او  پلاستيکي هنرونو څانګي جوړوي . لکه  رسامۍ ، نقاشۍ ، چاپ . ( ليتوګرافي ، صحافت ، عکاسي او نور او هم دا ډول  د ودانۍ جوړولو ، ښاري پلان جوړولو ، د ښکلو منظرو پنځولو ، ډيزاين اود ودانيو ډيکور ،  ښکلي کالې ، ښايسته ګاڼې ، اونور ټول په خپل پراخه لمن کي را نغاړي ؛    د ادبياتو هنري  برخه  د شعر ، ښکلي ليکني ،  ناول ، لنډي کيسې ، بيوګرافي ، تاريخي شجرې  ، کتابونو او د ليکني نور ډولونه په بر کي نسي  ؛  د موسيقي څانګه په بنسټيزه توګه ، سندري ، د موسيقي تړون ، د موسيقي الاتو ږغول او کارول ، او دې ته ورته نوري برخي په خپل غيږکي نيسي .  ؛ ډرام يا ډرامه په دويو برخو ويشل کيږي ، تراژيکه ډرامه ، او کوميکه ډرامه ، د د تراژيکي ډرامې کرکټر ته زيات ارزښت وکول کيږي . او بيا په ځانګړي توګه  هغه وخت چي د غمګيني ډرامې پايله په خوښۍ اړول کيږي  ، په ډرامه يې هنر  کي د زياتي پاملرني وړ  ځای لري . او کوميکه برخه يې د خندولو ، خوښولو او تفريح لپاره د مناسب چاپير يال  منځ ته راوستلو په اړه د ډرامه يې هنر د پام وړ برخه ده  ؛   د اتڼونو بيلا بيلي برخي  ځکه د هنرهغه ارزښتمني بيلګي  ګڼل کيږي چي د اولسونو په ملي ژوند او د وګړو په خصوصي ژوند کي پراخه ونډه لري ، ملي اتڼونه ، اولسي اتڼونه ، رقص ، بالت ، د اروپايې ډانس بيلا بيل ډولونه او نور په برکي نيسي .

نور بيا